Sünnet, çocukluk çağında en sık gerçekleştirilen cerrahi işlemdir. Toplum içerisinde, yapılma zamanı ve yönteminden bakıma dek birbirinden farklı düşünce ve yaklaşım doğal olarak çok sayıda soru işaretine ve kafa karışıklığına yol açmaktadır. Herşeyden önce, sünnet cerrahi bir işlemdir. Bu nedenle, mutlaka deneyimli bir hekim tarafından ve temel cerrahi ilkelere uyularak yapılmalıdır. Sünnet işleminin gerçekleştirileceği ortamda steril koşulların uygulanması, kullanılacak aygıtların steril ve uygun özelliklere sahip olması ile çocuğun yaşına en uygun olan anestezi yönteminin seçilmesi gerek cerrahi işlemin başarısı, gerekse sonrasında ortaya çıkabilecek komplikasyonların engellenmesi açısından büyük önem taşımaktadır.
Sünnet konusunda anne ve babaların kafalarını en çok karıştıran soru çocuğun yaşının ne olması gerektiğidir. Sünnet doğumdan 24 saat sonradan herhangi bir yaşa dek yapılabilir. Hangi yaşta olursa olsun, çocukların acı ya da ağrıyı hissetmeleri onlara en çok rahatsızlık veren durumdur. Bebeklik çağında acı veren olayların daha kolay unutulması, sünnetin de erken yaşta yapılması için kabul edilebilir bir nedendir. Bebeğin bezleniyor olması sünnet yapılması ve sünnet sonrasında yaranın iyileşmesi için bir engel değildir.
Sünnet başlıca iki nedenden ötürü yapılmaktadır. Birincisi, ülkemizde olduğu gibi geleneksel nedenlerdir. İkincisi ise; yineleyen idrar yolu enfeksiyonu geçirme, sünnet derisinin dar ya da uzun olması gibi tıbbi nedenlerdir.
Büyük çocuklar üzerinde olumsuz etki yaratacak olan olay, sünnetin kendisinden çok uygulama şeklidir. Bu nedenle, eğer çocuk iletişim kurulacak yaştaysa, hiçbir şekilde yalan ya da yanlış şeyler söylenmeden yapılacak işlem kendisine mutlaka ayrıntılı olarak anlatılmalıdır. Aksi halde, ileride hekim ve hastane korkusunun ortaya çıkması kaçınılmazdır.
Sünnet öncesinde çocuk mutlaka hekim tarafından görülmelidir. Peniste eğrilik ya da dönüklük olması ile gömük penis gibi durumlarda bilinen yöntemler ile sünnet yapılması ileride onarılması güç sorunlara yol açabilir. İdrar deliğinin yerinde olmadığı hipospadyasta ise kesinlikle sünnet yapılmamalıdır.
Sünnet için uygulanan farklı cerrahi yöntemler vardır. En çok uygulanan ve en güvenilir olanı klasik cerrahi yöntemdir. Bu yöntem ile, gerektiği kadar deri çıkarılır ve kesinin daha çabuk iyileşmesin sağlamak için birkaç tane kendiliğinden eriyen dikiş konulur. Klips yönteminde ise, penisin büyüklüğüne göre değişik boyutlarda bir aygıt kullanılarak sünnet gerçekleştirilir. Bu yöntemde dikiş kullanılmamasına karşın aygıt birkaç gün penis üzerinde kalmaktadır. Her iki yöntemin sonuç açısından birbirine herhangi bir üstünlüğü yoktur. Sünnette lazer kullanımı ise söz konusu değildir.
Sünnet doğal olarak ağrılı bir işlemdir. Bu nedenle uygun bir anestezi (uyuşturma) ve analjezi (ağrı kesme) uygulanmalıdır. Sünnette başlıca üç tip anestezi yapılabilir: 1) Genel anestezi, 2) lokal anestezi, 3) sedasyon ile birlikte lokal anestezi. Genel anestezide herhangi bir ameliyatta uygulandığı şekilde anestezi uygulanır. Bu yöntemin olumlu tarafı çocuğun hiçbirşey hissetmemesi, olumsuz tarafı ise anestezi almış olması ve hastanede belli bir süre kalmasının gerekmesidir. Lokal anestezide, sadece belli bir bölge uyuşturulur. Bunun için penisin kenarlarından iğne ile lokal anestetik madde yapılır. Bu yöntemin olumlu tarafı çocuğun işlem sonrasında hemen gidebilmesi, olumsuz tarafı ise yapılacak her işlemi görmesi ve duymasıdır. Hazırlıklı olmayan çocuklar lokal anestezi ile sünnet yapılırken korkup heyecanlanabilir. Bu durumda ellerinin ve ayaklarının tutulması korku ve heyecanın daha da artmasına neden olur. Üçüncü yöntemde ise, sedasyon ile çocuk sakinleşir ve bilinci geçici olarak ortadan kalkar. Bu yöntemde çocuk genel anestezi de olduğu gibi uyumaz. Birlikte lokal anestezi de yapıldığında, sünnet sırasında birşey hissetmez ve sonrasında da anımsamaz. Bu çocuklar kısa bir süre hastanede tutulduktan sonra gönderilirler. İlk altı ay içerisinde sadece lokal anestezi, altıncı aydan sonra ise sedasyon ile birlikte lokal anestezi sünnet için en uygun yöntemlerdir.
Sünnet sonrasında en sık görülebilecek başlıca iki komplikasyon kanama ve enfeksiyondur. Cerrahi ilkelere uygun bir şekilde steril ortamlarda gerçekleştirilen işlemlerde her iki komplikasyonun da görülmesi olasılığı çok azdır. Sünnet öncesinde, olası bir kanama hastalığı (hemofili gibi) olup olmadığı sorgulanmalıdır.
Çocuk Cerrahisi, çocukların cerrahi hastalıklarının tedavileri ile ilgilenen bir bölümdür. Çocuk Cerrahları bu konuda en uygun eğitimi almış yetkin kişilerdir. Kural olarak, çocuklar ile ilgili cerrahi tedavilerin işi sadece çocuk olan hekimler tarafından yapılmalıdır. Bu nedenle, sünnetin de bir Çocuk Cerrahı tarafından yapılması en doğru yaklaşımdır.
Sağlıklı günler dileklerimle..
Prof. Dr. İrfan Serdar ARDA
Çocuk Cerrahisi Uzmanı
Çocuk Cerrahisi Uzmanı
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder